"Małe życie": wzmocnić wymowę książki okładką

Intuicja nie zawiodła Hanyi Yanagihary gdy na okładkę swojej książki zaproponowała zdjęcie wykonane przez Petera Hujara przedstawiające mężczyznę, którego grymas twarzy na długo zapada w pamięć. Ta fotografia do amerykańskiego wydania "A Little Life" stała się kwestią, która na chwilę podzieliła autorkę i jej wydawcę. Kontrowersje wzbudził nie tylko sam poruszający i wymowny wizerunek, ale jego niecodzienny kontekst - w rzeczywistości mężczyzna przedstawiony na zdjęciu zamiast w bólu znajduje się w stanie najwyższej ekstazy... Ostatecznie jednak Hanya Yanagihara zdołała przeforsować swoją propozycję i na pierwszym amerykańskim wydaniu (jak i kolejnych jego dodrukach) umieszczono fotografię Petera Hujara z 1969 roku zatytułowaną - i przy okazji nazywającą rzeczy po imieniu - "Orgasmic Man".

Przed pojawieniem się rzeczonej fotografii na okładce powieści Yanagihary niewielu jednak ją znało, nie mówiąc już o okolicznościach jej powstania. Peter Hujar był niszowym artystą, którego surowe prace dotykały sfer intymności, a nierzadko ocierały się bezpośrednio o erotyzm. Charakter wielu z tych fotografii nie pozostawia złudzeń co do ich autora: Hujar był zadeklarowanym homoseksualistą i zarazem jedną z wielu ofiar epidemii HIV/AIDS w jej szczytowym okresie. Jego twórczość byłaby pewnie znana i rozpoznawalna tylko w niektórych kręgach gdyby nie Hanya Yanagihara, która oprócz talentu literackiego ma też dobry zmysł artystyczny. Pisarka bowiem już od dawna inspiracji do swoich powieści szukała m.in. w zdjęciach, a w "Orgasmic Man" zobaczyła odzwierciedlenie przeżyć swoich bohaterów (i być może emocje swoich czytelników podczas lektury).

Pomysł z umieszczeniem fotografii Hujara na okładce okazał się strzałem w dziesiątkę - efekt jest niesamowity, rzucający się od razu w oczy, wywołujący konkretne emocje. Do podobnych wniosków doszedł w końcu i wydawca słusznie zakładając, że wielu zainteresuje się książką już z powodu jej odważnej okładki. Wówczas jeszcze nikomu się nie śniło, że "Małe życie" stanie się sukcesem na taką skalę (właściwie to liczono się faktem, że będzie klapą a ta wyszukana, w pewnym sensie też pretensjonalna fotografia może się do tego przyczynić). Sprawy potoczyły się jednak zupełnie inaczej - obawy wydawnictwa okazały się nieuzasadnione, a nadzieje autorki spełniły się z nawiązką. Powieść w krótkim czasie stała się fenomenem, a okładka jej znakiem rozpoznawczym oraz inspiracją do takich zdjęć jak to poniższe (więcej podobnych można zobaczyć tutaj).

David Wheeler [źródło zdjęcia]

O sile przyciągania drzemiącej w tej reprodukcji mogłam się zresztą przekonać osobiście. Odkąd zobaczyłam ją w grudniu tamtego roku, ta książka nie dawała mi spokoju. I chociaż od tego czasu niecierpliwie wyglądałam polskiego wydania to ostatecznie zdecydowałam się - a rzadko pozwalam sobie na takie fanaberie - na to amerykańskie. Jeszcze jej nie przeczytałam, a już wiedziałam, że pierwsze wrażenie jakie wywołuje ta fotografia u odbiorcy jest zbieżne z treścią jaką książka wywołuje w czytelniku. Idealna zgodność. Hanya Yanagihara powiedziała, że chciała napisać powieść gdzie los nie szczędziłby bohatera, a jeden z krytyków napisał - nawiązując zresztą do fotografii Petera Hujara - że w "Małym życiu" więcej jest cierpienia niż przyjemności.