"Motyl" Lisa Genova

O Alzheimerze nikt nie napisze wspomnień. Nikt nie napisze jak z tego wyszedł i jakiego spustoszenia dokonała choroba. Sam dotknięty tą przypadłością nie wyrazi tego jak się czuje i jak bardzo się boi tego co będzie w przyszłości. O ile objawy są możliwe i łatwe do zaobserwowania, o tyle uczuć i emocji towarzyszących osobie cierpiącej na Alzheimera można się tylko domyślać. I o ile jesteśmy w stanie wczuć się w sytuację rodziny chorego, o tyle nie jesteśmy nawet w stanie wyobrazić sobie tego przez co przechodzi sam chory. O Alzheimerze i z Alzheimerem nikt nie zdoła napisać szczęśliwego zakończenia. Takie historie są skazane na zapomnienie tudzież na wyparcie z pamięci. Jednak Lisa Genova podjęła się trudnego zadania wejścia w umysł osoby dotkniętej tą chorobą i dlatego właśnie książka „Motyl” jest tak wyjątkowa.

Gdy główna bohaterka "Motyla" Alice dowiaduję się, że cierpi na chorobę Alzheimera ma zaledwie 50 lat i jest u szczytu naukowej kariery. To gorzka ironia, że kobieta, która jest autorytetem w dziedzinie psychologii i która zbudowała swoje życie na nauce zapada na demencję. Wkrótce ma stracić wszystko co nadawało jej życiu sens przez tyle lat.

"Motyl" to właśnie zapis życia po diagnozie oraz z diagnozą - zapis stopniowego, konsekwentnego pogarszania się stanu zdrowia i świadomości. Miesiąc po miesiącu, rok po roku obserwujemy jak Alice coraz bardziej zatraca siebie. Rzeczywistość widziana oczami Alice jest wypaczona i bolesna. Tak łatwo wczuć się w jej postać i tak trudno jej nie współczuć. Chociaż Alice jest postacią fikcyjną, ja w nią  uwierzyłam - płakałam razem z nią i razem z nią miałam nadzieje. Na co? Że ten cały Alzheimer okaże się jakimś ponurym żartem. Że to nie może się tak skończyć.

Główna bohaterka zyskała sobie moją sympatie i mój podziw, ponieważ nigdy nie zadawała pytań typu "dlaczego ja?", a także nie miała do nikogo pretensji. Zamiast tego Alice "żałowała że nie chorowała na raka. W jednej chwili zamieniłaby Alzheimera na raka. Wstyd jej było, że tak właśnie czuła i z całą pewnością targowanie się w tej kwestii było bezcelowe, jednak i tak pozwoliła sobie na tę fantazję. Mając raka, mogłaby z nim walczyć. Mogłaby poddać się operacji, naświetlaniom albo chemioterapii. Istniała szansa, że może wygrać".

"Motyl" to książka, która wciąga i poraża swoją treścią - jest jak bolesne zdarzenie z (inną) rzeczywistością. Pomimo trudnego tematu, jestem niesłychanie wdzięczna, że taka książka powstała. Tragedia ludzi cierpiących na Alzheimera nie powinna być ukryta za drzwiami domów - należy o tym mówić i się tego nie bać, a tym bardziej nie wstydzić. Książka Genovej to głos (a może nawet krzyk?) tych, którzy chorują i zatracili już ten głos w czeluściach niepamięci i spustoszenia wywołanego przez Alzheimera. "Motyl" to powieść o nieocenionych walorach edukacyjnych - pozwala na lepsze zrozumienie choroby oraz przerywa zmowę milczenia na jej temat. Pozwala ona także spojrzeć na nasze codzienne problemy z innej perspektywy – czy to co spędza nam sen z powiek jest naprawdę tego warte?

W moim odczuciu "Motyl" to swoisty hołd oddany ludziom chorym na Alzheimera. Historia Alice to historia wielu ludzi, których los nie oszczędził i obdarzył felernym zmutowanym genem. Czytając o Alice przypomniała mi się inna osobą chora na Alzheimera, a mianowicie Iris Murdoch. Słynna angielska literatka, której choroba również odebrała wszystko. Czytając o Alice, a pamiętając o Iris nasuwa się niepokojąca i przerażająca myśl: czy  to może dotknąć i mnie? czy ja także mogę na t o zapaść? a co jeśli w mojej rodzinie ktoś na t o zachoruje? Bo chorobie Alzheimera jest naprawdę bez różnicy komu zniszczy życie. Odpukać w niemalowane …

_______________________________________________

"Motyl", wyd. Papierowy Księżyc, 366 stron, 2011 r.

org. "Still Alice"

Moja ocena: 8/10